اهداف و اجزاء طرح تحول سلامت

در دنياي امروز ديدگاههاي سلامت چشم اندازي وسيع تر يافته و به انتظارات غير پزشكي توجه ويژه اي معطوف شده است. رشد انتظارات و توجه مردم نسبت به ايمني، كيفيت و عدالت، فشار جهت ايجاد نظام سلامتي پاسخگو در برابر عملكرد را افزايش داده است.

قرار دادن موضوع عدالت در تدوين اهداف و چهارچوب تحليلي نظامهاي سلامت نه تنها با استراتژ يهايي كه بيا نگر تعهد به عدالت است قابل توجيه است بلكه شواهد بيانگر اين است كه افراد در جوامع مختلف نيز اولويت بالايي به موضوع عدالت م يدهند.

اگرچه در سا لهاي اخير نظام سلامت توانسته است با استفاده از راهبرد مراقبت هاي بهداشتي اوليه به پيشرفت هاي چشم گيري در سطح كلي سلامت مردم و بالا رفتن شاخصهاي مربوط به آن برسد، اما همچنان يكي از مهم ترين دغدغه هاي سياستگذاران، برقراري عدالت در سلامت و دسترسي به خدمات سلامتي است. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي به عنوان متولي سلامت در كشور با عنايت به وظايف و ماموريت هاي كلي و اسناد بالادستي بويژه سند چشم انداز 20 ساله، سياست هاي كلي سلامت ابلاغي مقام معظم رهبري، مواد قانوني مرتبط با سلامت در برنامه پنجم توسعه و برنامه هاي دولت يازدهم اجراي برنامه تحول سلامت را پسا ز يك مرحله مطالعاتي شش ماهه از ارديبهشت ماه 1393 آغاز كرده است. تحول در نظام سلامت با سه رويكرد حفاظت مالي از مردم، ايجاد عدالت در دسترسي به خدمات سلامت و نيز ارتقاي كيفيت خدمات اجرا مي شود تا بتدريج با همكاري خدمتگذاران عرصه سلامت شاهد تحقق سياست هاي كلي رهبري و ارتقاي مورد انتظار در نظام سلامت باشيم.

سياست هاي كلي سلامت ابلاغي مقام معظم رهبري به همگاني ساختن بيمه پايه درمان و پوشش كامل نيازهاي پايه درمان توسط بيم هها براي آحاد جامعه و كاهش سهم مردم از هزينه هاي درمان تاكيد ويژهاي

دارد تا آنجا كه بيمار جز رنج بيماري، دغدغه و رنج ديگري نداشته باشد.

اهداف نهايي طرح تحول نظام سلامت:

• افزايش پاسخگويي نظام سلامت؛
• كاهش پرداخت مستقيم از جيب مردم؛
• كاهش درصد خانوارهايي كه بخاطردريافت خدمات سلامت دچار هزينه كمرشكن شده اند؛
• بهبود پي آمدهاي بيماران اورژانسي؛
• افزايش زايمان طبيعي.

طرح تحول نظام سلامت چه اجزايي دارد؟

طرح تحول نظام سلامت شامل 8 بسته اجرايي است:

1- كاهش ميزان پرداختي بيماران بستري در بيمارستانهاي دولتي

تمامي بيماران داراي بيمه پايه سلامت ساكن در شهرها كه در بيمارستان هاي دولتي بستري م يشوند تنها 10 درصد از كل صورتحساب بيمارستان را پرداخت مي كنند و بيماران روستايي، عشاير و ساكنان شهرهاي زير 20 هزار نفر كه از طريق نظام ارجاع به بيمارستان هاي دولتي مراجعه مي كنند 5 درصد هزينه هاي درمان را پرداخت مي كنند. همچنين بيماران و يا همراهان آنها براي تهيه دارو، خدمات آزمايشگاهي و تصويربرداري و ساير ملزومات پزشكي به بيرون از بيمارستان ارجاع داده نمي شوند.

2- حمايت از ماندگاري پزشكان در مناطق محروم

ماندگاري پزشكان عمومي و متخصص در مناطق محروم كيي ديگر از بسته هاي خدمتي طرح تحول نظام سلامت است تا مناطق محروم كشور معضل كمبود پزشك نداشته باشند و مردم اين مناطق ناچار نباشند براي انجام امور درماني خود، با زحمت و مشقت به شهر ديگري مراجعه كنند. هدف از اجراي اين بسته، حذف زيرميزي در مناطق محروم و افزايش دسترسي مردم به خدمات تخصصي و عموميا ز طريق افزايش

ميزان دريافتي پزشكان شاغل درا ين مناطقا ست تا بيماران مناطق محروم بتوانند كليه خدمات درماني مورد نياز خود را از نزديكترين مكان محل سكونت خود دريافت كنند.

3- حضور پزشكان متخصص مقيم در بيمارستا نهاي دولتي

حضور پزشك متخصص )داخلي، طب اورژانس، اطفال، جراحي عمومي، زنان و زايمان، بيهوشي مقيم اتاق عمل، ارتوپدي، قلب و عروق و هر متخصص ديگر به تشخيص بيمارستان( بصورت شبان هروزي در بيمارستان هاي دولتي بالاي 64 تخت امكان دسترسي مردم به پزشك متخصص براي بيماران اورژانسي را فراهم مي كند. انجام به موقع معاينه و ويزيت بيماران، تع يين تكليف بيماران اورژانسي در نخستين فرصت و پاسخگويي به موقع و بصورت 24 ساعته در بيمارستا نهاي دولتي، فعال بودن اتاق عمل در شيفت عصر و شب از ويژگ يهاي اين بسته حمايتي است.

4- ارتقاي كيفيت هتلينگ در بيمارستانهاي دولتي

ارتقاي يكفيت خدمات بيمارستا نها از ديگر برنامه هاي طرح تحول سلامت است كه بر پايه آن چهره فيز كيي بيمارستان هاي دولتي مانند وضعيت اتاق ها، سرويس هاي بهداشتي و تخت هاي آسيب ديده بهسازي و نوسازي مي شود و خدمات هتلينگ و سروي سهاي تغذيه و پرستاري ارتقا مي يابد.

5- ارتقاي كيفيت خدمات ويزيت در بيمارستانهاي دولتي

ارتقاي كيفيت ويزيت در بيمارستان هاي دولتي، كلينيك ها و بيمارستان هاي وزرات بهداشت بسته ديگر طرح تحول سلامت است. اين طرح در 560 بيمارستان كشور اجرا مي شود و در اين طرح پزشكان متخصص، فوق تخصص و عمومي همكاري مي كنند. استانداردسازي خدمات ويزيت از طريق بهبود وضعيت كلينيكي و تجهيزات كلينيكي، استانداردسازي زمان ويزيت همكاران پزشك و توجه و يژه به معاينات باليني از جمله استانداردهاي اين طرح است. اجتناب از انجام تست هاي پاراكلينيكي بي مورد، جلوگيري از تكرار ويزيت هاي بي مورد و افزايش دسترسي مردم به پزشكان متخصص از ديگر دستاوردهاي اين طرح است.

6- برنامه ترويج زايمان طبيعي

برنامه ترويج زايمان طبيعي با هدف ارتقاي سلامت مادر و نوزاد از اولين روز اجراي طرح تحول نظام سلامت در بيمارستان هاي كشور به اجرا درآمد. بر اساس اين برنامه، كليه بيمارستان ها ملزم به كاهش ميزان سزارين مي باشند. به منظور تشويق مادران به انجام زايمان طبيعي و كاهش پرداخت از جيب ايشان، زايمان طبيعي در بيمارستان هاي دولتي رايگان انجام مي شود و بيمار هيچ هزينها ي بابت زايمان طبيعي پرداخت نمي نمايد. به علاوه، به منظور حفظ حريم مادر و خوشايندسازي فرايند زايمان طبيعي براي مادر، بهينه سازي فضاي فيز كيي بخش هاي زايمان مد نظر قرار گرفته است. تشويق مراكز دولتي و ارائه دهندگان خدمت به فراهم سازي روش هاي كاهش درد زايمان شامل روش هاي دارويي و غيردارويي از ديگر اقدامات انجام شده به شمار مي رود. ترويج فرهنگ طبيعي بودن فرايند بارداري و زايمان با برگزاري كلاس هاي آمادگي براي زايمان براي مادران باردار و توانمندسازي ارائه دهندگان خدمت از ديگر اقدامات انجام شده در برنامه ترويج زايمان طبيعي مي باشد.

7- برنامه حفاظت مالي از بيماران صعب العلاج، خاص و نيازمند

برنامه حفاظت مالي از بيماران صع بالعلاج، خاص و نيازمند يكي ديگر از بسته هاي حمايتي طرح تحول نظام سلامت است. در اين برنامه بيماران مبتلا به بيماري هاي خاص و صعب العلاج تحت عنوان مشترك بيماري هاي ويژه تحت پوشش معاونت درمان وزارت بهداشت قرار گرفته و هزينه هاي بالاي تشخيصي و درماني بيماري آنها كه مشمولب يمهن مي باشند طبقب سته خدمتي تعيين شده تحت حمايت قرار مي گيرد.

8- راه اندازي اورژانس هوايي

يكي ديگر از برنامه هاي طرح تحول راه اندازي اورژانس هوايي است كه از نيمه مرداد اجرايي شد. در مرحله نخست 14پايگاه اورژانس هوايي با همكاري هوانيروز و ارتش جمهوري اسلامي راه اندازي شد و حدود يك سوم كشور تا شعاع 150 كيلومتري تحت پوشش اورژانس هوايي قرار گرفت و انتظار مي رود كه دو سوم باقي مانده طي يكي تا دو سال آينده نهايي شود و به سرعت بتواند ارتقا و توسعه يابد.